kboubaris

Κοινωνική πρόνοια


Κοινωνική Πρόνοια ονομάζεται το σύνολο των παροχών και των μέτρων που αναφέρονται σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες και που έχουν σαν στόχο τη μείωση της ανισότητας των ομάδων αυτών σε σχέση με τον υπόλοιπο πληθυσμό. Οι προνοιακές παροχές είναι μη ανταποδοτικού χαρακτήρα, βαρύνουν κυρίως τον κρατικό προϋπολογισμό και αποτελούν τον πλέον αντικειμενικό δείκτη αξιολόγησης της κοινωνικής ευαισθησίας της πολιτείας. Η Κοινωνική πρόνοια οφείλει να μην στηρίζεται, αποκλειστικά και μόνο, στην επιδοματική αντίληψη αλλά να περιλαμβάνει ένα σύνολο μέτρων που να εξυπηρετούν αποτελεσματικά τον κύριο στόχο της. Μέσα από τη λογική αυτή, η έννοια της «ευπαθούς κοινωνικής ομάδας» οφείλει να καθορίζεται σύμφωνα με τις κοινωνικές ανάγκες της εποχής και με την ταυτόχρονη διεύρυνση των δραστηριοτήτων και των παροχών του κοινωνικοασφαλιστικού συστήματος. Σήμερα, υπάρχουν μεγάλα προβλήματα τα οποία απαιτούν σημαντική παρέμβαση της κοινωνικής πρόνοιας και μια σειρά άλλα, που έχουν απόλυτη ανάγκη κοινωνικών μεταρρυθμίσεων, στη βάση μιας πλέον σύγχρονης και αποτελεσματικής αντίληψης.

Τα προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας που απαιτούν αποτελεσματικές πολιτικές είναι τα εξής:

• Ο μεγάλος αριθμός των μόνιμα κινητικά αναπήρων. Σε μεγάλο βαθμό, το πρόβλημα αυτό αναφέρεται σε άτομα νέας ηλικίας με τεράστιες μακροχρόνιες κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις, για το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας.

• Ο συνεχώς αυξανόμενος αριθμός ατόμων που ανήκουν σε συγκεκριμένες ευπαθείς ομάδες όπως:

• Τα άτομα με ειδικές ανάγκες

• Οι τελείως ανασφάλιστοι

• Οι Έλληνες Τσιγγάνοι, στο βαθμό που οι ίδιοι επιθυμούν την ένταξή τους στις κοινωνικές και λειτουργικές δομές του κράτους, με άμεση προτεραιότητα σε θέματα στέγασης, παιδείας και υγείας

• Τα άτομα τρίτης ηλικίας που διακρίνονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες, με τελείως διαφορετική προσέγγιση στην αντιμετώπισή τους: α) Σε όσους μπορούν ακόμα να απασχοληθούν, έστω και μερικώς, στην παραγωγική διαδικασία, και β) Στους υπέργηρους και μη δυνάμενους να αυτοεξυπηρετηθούν, για τους οποίους οφείλει να επεκταθεί και να λειτουργήσει στη σωστή του βάση το σύστημα «βοήθεια στο σπίτι». Παράλληλα, επιβάλλεται η αναθεώρηση και ο εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας περί «Οίκων Ευγηρίας».

• Οι αποθεραπευμένοι χρήστες ναρκωτικών ουσιών, η κοινωνική επανένταξη των οποίων οφείλει να αποτελεί αντικείμενο και της Κοινωνικής Πρόνοιας.

• Η ύπαρξη μεγάλων περιφερειακών ανισοτήτων στην παροχή προνοιακών υπηρεσιών. Υπάρχει Πρόνοια δύο ταχυτήτων: μία του Δημόσιου Τομέα σε ορισμένες «τυχερές» περιοχές της χώρας μας, όπου τα προνοιακά ιδρύματα λειτουργούν ως αποκεντρωμένες μονάδες Πρόνοιας και οι όποιες αδυναμίες τους μπορούν να καλυφθούν στο μέλλον με μία σωστή προνοιακή στρατηγική και προγραμματισμό. Και μία άλλη, όπου ολόκληρες γεωγραφικές περιοχές δεν έχουν καμία προνοιακή υποδομή. Οι υπάρχουσες υποδομές με τη μορφή αναγνωρισμένων Φιλανθρωπικών Σωματείων και Ν.Π.Ι.Δ. ασφυκτιούν οικονομικά, οδηγούνται σε κλείσιμο και οι εργαζόμενοι είναι επί μήνες απλήρωτοι και κυριολεκτικά επαιτούν οικονομικές ενισχύσεις από το Υπουργείο Υγείας - Πρόνοιας μέσω των κρατικών λαχείων.

• Η αθρόα είσοδος στη χώρα μας οικονομικών μεταναστών, η υποδοχή των οποίων θα έπρεπε να αποτελεί αντικείμενο της Κοινωνικής πρόνοιας, με κέντρα υποδοχής, ώστε να εξασφαλίζονται συνθήκες υγιεινής βραχύχρονης διαμονής, έως ότου οι υπηρεσίες του κράτους αποφασίσουν για την παραμονή τους στον τόπο μας.

Η Κοινωνική πρόνοια, κατάλληλα οργανωμένη, μπορεί να αποτελέσει σημαντικό παράγοντα αποκατάστασης, κοινωνικής επανένταξης, επαγγελματικού προσανατολισμού και γενικά, εισόδου στην παραγωγική διαδικασία. Αυτό βεβαίως, είναι δυνατό να γίνει μόνο με συνολική αλλαγή της πολιτικής της Κοινωνικής Πρόνοιας και στροφή της από τη σημερινή επιδοματική της αντίληψη στην παραγωγική αντίληψη της αποκατάστασης και της κοινωνικό-επαγγελματικής ένταξης ή επανένταξης. Η αντίληψη αυτή αποτελεί σήμερα τον πυρήνα της αντίστοιχης πολιτικής των προηγμένων χωρών και συνιστά θέση αδιαπραγμάτευτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως εκφράζεται στα σχετικά της προγράμματα. Η βαρύτητα, εξάλλου, που έχουν προσδώσει οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα ευρύτερα θέματα Πρόνοιας, έχει συνοδευτεί από πληθώρα χρηματοδοτικών πρωτοκόλλων, τα οποία είναι δυνατόν με κατάλληλο σχεδιασμό και αξιοποίηση να ενισχύσουν ουσιαστικά την προνοιακή πολιτική της χώρας μας (αρκεί βεβαίως να συνδυαστούν με πολιτική βούληση και τεχνοκρατική ικανότητα εκ μέρους της Πολιτείας).